Agorafobi Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır ve Tedavi Edilir?
Agorafobi Belirtileri, Agorafobinin ana semptomu, halka açık veya kalabalık yerlerde bulunma korkusudur. Bu zorlu bir durum olsa da korkularınızı yönetmenin ve üstesinden gelmenin birçok yolu vardır.
Agorafobi Nedir?❗️
Agorafobi, halka açık yerlerde yoğun korku, endişe veya panik yaşadığınız bir anksiyete durumudur. Bu durumlarda, korkunç bir şey olabileceğine dair belirsiz bir hisse sahip olabilirsiniz.
Bu endişe, durumdan kaçmanın zor olacağını düşündüğünüz veya panik atak geçirirseniz veya panik benzeri semptomlar yaşarsanız yardım alamayabileceğinizi düşündüğünüz için ortaya çıkar.
Agorafobi belirtileri nelerdir?❗️
Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabına göre (DSM-5) agorafobi, aşağıdaki beş durumdan en az ikisinin yaşanması veya bunu beklerken ortaya çıkan yoğun korku veya kaygıyı içerir:
- Arabalar, otobüsler, trenler, gemiler veya uçaklar gibi toplu taşıma araçlarının kullanılması
- Otoparklar, pazar yerleri veya köprüler gibi açık alanlarda olmak
- Mağazalar, tiyatrolar veya sinemalar gibi kapalı alanlarda olmak
- Sırada durmak veya kalabalığın içinde olmak
- Evin dışında yalnız olmak
Belirtileriniz 6 aydan daha uzun süre devam ederse agorafobi teşhisi alabilirsiniz. Agorafobi genellikle genç yetişkinlikte ve genellikle 35 yaş üzerinde görülür. Tanım gereği agorafobi ile bağlantılı korkular mantıksızdır. Bu, kaygının, durumun yarattığı gerçek tehlikeyle orantısız olduğu anlamına gelir.
Çoğu zaman agorafobili insanlar korkularının mantıksız olduğunun farkındadır, ancak yine de onlara inanmaktan vazgeçemezler.
Tüm anksiyete bozukluklarında olduğu gibi, agorafobinin semptomları şunlar olabilir:
- Fiziksel
- Zihinsel
- Davranışsal
Fiziksel ve zihinsel belirtiler
Agorafobi belirtileri gösterdiğinizi düşünüyorsanız, korkulan durumlara maruz kaldığınızda vücudunuzda güçlü bir stres tepkisi fark edeceksiniz. Bu, vücudunuzun savaş ya da kaç veya donma tepkisinin bir parçasıdır ve sizi tehditlerden korumaya yardımcı olan doğal bir sistemdir.
Agorafobi, bazı halka açık yerlerde veya kalabalık yerlerde olduğunuzda güçlü anksiyete veya panik benzeri tepkiler yaşamayı içerir.
Agorafobinin fiziksel ve zihinsel semptomları şunları içerebilir:
- Kalp çarpıntısı
- Nefes darlığı
- Terlemek
- Kas gerginliği
- Titreme
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı
- Kas güçsüzlüğü
- Sıcak veya soğuk hissetmek
- Kontrolü kaybetme korkusu
- Kıyamet veya korku duyguları
- Genel bir huzursuzluk hissi
- Ayrışma olarak bilinen vücudunuzdan kopuk hissetmek
Panik bozukluğu olan birçok kişi agorafobiye sahiptir, ancak DSM-5 onları iki ayrı durum olarak değerlendirir. Panik bozukluğu, panik atak geçirme korkusunu içerir ve bir saldırı beklentisi yoğun kaygıya neden olur.
Halk arasında bir kez panik atak geçirirseniz, beyniniz bu yoğun olumsuz duyguları, meydana geldiklerinde içinde bulunduğunuz durumla ilişkilendirebilir. Bu, benzer bir durumda tekrar endişeli hissettiğiniz anlamına gelebilir, bu da başka bir panik atağa bile neden olabilir.
Pek çok insan, anksiyete veya panik atakların rahatsız edici ve üzücü belirtilerini tetikleyebilecek durumlardan kaçınmaya başlayabilir. Bu korkular zamanla gelişebilir ve genel bir açık alan korkusuna veya agorafobiye yol açabilir.
Agorafobinin Davranışsal belirtileri
Agorafobi belirtileri arasında kaçınma önemli bir semptomudur. Kaygınızı tetikleyebilecek durumlardan kaçınmak için kendinizi çok fazla zaman ve enerji harcarken bulabilirsiniz. Aksi takdirde ciddi rahatsızlık veren durumlara katlanabilirsiniz.
Bir eşinizden veya arkadaşınızdan, sizinle birlikte markete veya postaneye gelmesini istemek gibi korkulan durumla yüzleşmenize yardım etmesini isteyebilirsiniz.
Agorafobi geliştiren kişilerin, yapmaları durumunda ne olabileceğine dair yoğun endişeleri nedeniyle evden çıkamama hissi yaygındır.
Bu durumlarla bağlantılı endişeler, davranışınızda, günlük rutinlerde ve dünyada ortaya çıkma yeteneğinizde büyük değişikliklere yol açabilir.
Özerklik eksikliği olarak bilinen günlük yaşamınızın kısıtlı veya kontrolsüz hissetmesi, zihinsel sağlığınız ve refahınız üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir.
Duygular hayatınızda önemli sıkıntılara ve bozulmalara neden olabilir, bu da bir işi bırakmayı, okula veya sosyal ilişkilere gitmeyi veya arkadaşlıkları veya ilişkileri sürdürmeyi zorlaştırır veya bazen imkansız hale getirir.
Agorafobi belirtileri hakkında bir uzmanla ne zaman konuşmalı?
Bir doktorla veya psikolog veya psikiyatrist gibi bir akıl sağlığı uzmanıyla endişeniz hakkında konuşmak ürkütücü gelebilir, ancak gerçekten yardımcı olabilir.
Bazı anksiyete veya panik semptomları, diğer tıbbi durumların semptomlarıyla örtüşmektedir. Doktorunuz diğer nedenleri ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir. Ayrıca aşağıdakiler gibi benzer semptomlara sahip olabilecek diğer anksiyete bozukluklarını da ekarte edebilirler:
- Sosyal fobi: sosyal veya performans durumlarıyla ilgili kaygı
- Belirli fobi: örümcekler veya yükseklikler gibi belirli bir nesneden veya durumdan endişe ve kaçınma
- Obsesif-kompulsif bozukluk: tekrarlayan düşünceler veya davranışlar içeren bir durum
- Travma sonrası stres bozukluğu: travmaya maruz kaldıktan aylar veya yıllar sonra ortaya çıkabilen bir durum
- Ayrılık anksiyetesi bozukluğu: size yakın insanlardan ayrılmayla ilgili kaygı
Tüm akıl sağlığı koşullarında olduğu gibi, agorafobinin semptomları, alkol, uyuşturucu veya ilaçlar dahil olmak üzere madde kullanımının doğrudan bedensel etkileriyle açıklanamaz.
Agorafobi belirtileri tedavi edilebilir mi?
Agorafobi, tedavi edilebilir bir durumdur. Psikoterapi veya konuşma terapisi, agorafobi için özellikle etkili bir tedavidir. Bilişsel davranışçı terapi (CBT), anksiyete bozuklukları için yaygın bir yöntemdir.