Psikolojik Test – Projektif Testler Nelerdir?
Projektif Testler
Önceki yazımda sizlere psikolojik değerlendirme araçlarından testleri iki alt başlıkta incelendiğini ve bu alt başlıkların objektif test ve projektif test alt başlıkları olduğunu anlatırken objektif testleri anlatmaya çalışmıştım. Bu yazımda ise sizlere projektif testlerden bahsedeceğim. Projektif test kavramı ilk defa 1939 yılında Lawrence Kelso Frank tarafından kullanılmaya başlanmıştır ve bu kavram Sigmund Freud’un dinamik kuramına dayanır. Yansıtma adı verilen savunma mekanizması kişiye rahatsızlık veren düşüncelerini, kabul etmenin zor gelebileceği fikirlerini ve karşısındakilere ifade etmesinin rahatsız edici olabileceğini düşündüğü duyguları dışarıya yansıtarak bu savunma mekanizmasından faydalanılmaya çalışılmaktadır. Projektif testlerin genel amacını kısaca özetlemek gerekirse kişilere belirsiz bir uyarıcı vererek onların duyguları, düşünceleri ve fikirlerinin cevaplarındaki yansımalarını tespit etmektir.
Projektif testler çocuk, genç veya yetişkin bireylere uygulanabilmekle birlikte kullanılan yöntemler ve yorumlama şekilleri farklılık gösterdiği söylenebilir. Yine birçok gizil travma ve sağlıklı baş edilmeyen yas süreçleri gibi çeşitli konularla ilgili bilgi verebilmekle birlikte tanı ve tedavi planı geliştirilirken projektif testlerden faydalanabilir.
Projektif testlerin genel özelliklerinden bazıları ise:
- Doğrudan olmayan yöntemlerdir, sorudan veya görselden öte bireylerin verdiği cevaplar çok önemlidir.
- Objektif testlerde olduğu gibi evet veya hayır gibi sınırlı cevaplar yerine sınırsız bir cevap özgürlüğü vardır, bireylerin uyarıcıya verdiği cevap tamamen kendisine hastır.
- Projektif testlerdeki uyarıcılar herhangi bir nesne veya şeyi ifade etmezler genellikle belirsiz şekillerdir ve bu belirsiz şekillerin kişide yarattığı izlenimin bireyin duygu ve düşüncelerini yansıtacağı düşünülür.
- Benliğin bütün boyutlarıyla ilgili bir değerlendirme hâkimdir.
Alanda en sık kullanılan projektif testler Rorschach Testi ve Tematik Algı Testidir (TAT).
Rorschach Testi
Herman Rorschach tarafından 1921 yılında geliştirilmiştir. Bu testte bireylere 5’i renkli ve 5’i renksiz olmak üzere toplam 10 tane simetrik mürekkep lekesi olan görsel gösterilir. Test bireylerin mürekkep izlerinin ortaya çıkardığı şekilleri algılamalarını inceler ve birçok farklı tanılı hastaların birbirinden çok farklı cevaplar verdiğini söylemek mümkündür.
Tematik Algı Testi (TAT)
Bu test ise Henry Murray ve Christiana Morgan tarafından 1934 yılında geliştirilmiştir. Bu testte ise danışana 30 kart gösterilir ve bu kartların her biriyle ilgili hikâyeler anlatması teşvik edilir. Bu testten beklenen ise bireyin hikâye yazarken kahramanıyla özdeşim yapması ve kahramana atfettiği duygu ve düşüncelerin onun duygu ve düşüncelerini yansıtmasıdır.
Write a Comment