ÇOCUK YETİŞTİRİRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Çocuk lar, önce ailede ondan sonra ise arkadaş çevresi ve okulda büyürler. Bir çocuğu dünyaya getirmek kadar o çocuğu büyütebilmekte önemlidir. Çocuklar çevreye göre şekillenirler. Etraflarında olup biten çoğu şeye zaman içinde alışırlar ve davranışlarını, üsluplarını bu şekilde belirlerler. Çoğu anne çocuğunu iyi bir şekilde büyütmek ister fakat her zaman bunu beceremeyebilirler. Şimdi özellikle dikkat etmeleri gereken yerlerden bahsedelim.

• Aile içindeki konuşma ve hitap şekli çok önemlidir.

Eğer ki bir ailede yüksek ses ile tartışmalar oluyorsa veya aile içinde argo kelimeler sıkça gün yüzüne geliyorsa, o çocuğun bu olaylara şahit olupta argo kelime kullanmamasını kimse bekleyemez. Bu nedenle çocuğun olduğu ortamda bu tarz hareketler gösterilmemelidir. Özellikle şiddet ve argonun bulunmadığı bir ortamda büyütülmesi gerekiyor.

• Çocuğunuz ailede ne görmekte ise dışarıya da onu yansıtır.

Bir çocuk, anne babasız büyürse o çocuğun yaş aldıkça nasıl biri olacağını kimse tahmin edemez. Fakat bir çocuk sevgi ve mutluluğun ön planda olduğu bir yerde yetişmiş ise o çocuğun az çok nasıl biri olacağı tahmin edilebilir. Yani demek istediğim bir çocuk doğurduysanız ve eğer onu düzgün yetiştirmeyi umut ediyorsanız bu sizin elinizdedir.

• Eğer ki çocuğunuzu disiplin içinde yetiştirmek istiyorsanız ona her şeyin yeteri kadarını göstermeyi deneyin

. Mesela en sevdiği oyununun belli bir süreye tabi tutulması, bunu yaparken aynı şeyi çocuğunuz sadece iyi olduğu şeylerde değilde kötü şeylerde de sınırlandırabileceğinizi gösterin.Hiçbir çocuk, istisnalar hariç, ödev yapmaktan keyif almaz. Çalışmanın bile beyini dinlendirmek amacıyla bile olsa sınırı olabilmelidir. Bu şekilde her şeyi yetecek kadar uygularsanız disiplinli bir çocuk yetiştirmek için tohumları atmış olursunuz. Fakat eğer çocuğunuzu mutlu bir aile ortamında huzurla yetiştirmek istiyorsanız, o çocuğa istediği her oyuncağı alarak bunu yapamazsınız. Bir süre sonra bu oyuncaklardan da sıkılacak ama ona her koşulda güvendiğinizi ona hissettirirseniz bu onu mutlu edecektir. Bazı babalar veya anneler, kendi ailelerinden görmedikleri için çocuklarına nasıl sevgi göstereceğini bilmez ya da bunu yansıtmayı beceremezler. Çocukların kalbi, güneş gören çiçeğe benzer, güneş gören çiçek nasıl canlanıyorsa onların kalbide sevgi gördüklerinde bu şekilde olmaktadır. Sevgi göstermek çokta zor bir eylem değildir ki. İki içten edilen güzel söz ve dertlerini dinleyip çare bulmak veya bulacağını hissettirmek, güven vermek için verilen küçük bir sarılıştan ibarettir. Çocuklarınız bir hata yaptığında sizin vereceğiniz tepki çok önemlidir. Veya çocuğunuz bir yerden düştüğünde ağlamaya başlamadan önce size bakar eğer ki siz bir şey yok diyip gülerseniz o çocukta bunun basit bir şey olduğunu düşünür ama siz şaşırıp korku dolu gözlerle ona bakarsanız ağlama başlar. Yetişkin psikolojisiyle çocuk psikolojisi aynı olmadığı için çoğu yetişkin verdiği tepkilerin çocuğu için ne kadar önem taşıdığının farkında değildir. Çocuklarınızın her şeyine de karışmamalısınız çünkü siz istediğiniz kadar hayır ya da evet diyin o çocuk bunu deneyimleden anlayamaz.

• Bazı şeyleri yaşamaları gerekiyor

Bırakın yaşasınlar. Çocuğunuzun bebekliğinden ergenliğine kadar birçok arkadaşı olacaktır. Siz tabiki onun arkadaş çevresine dikkat edeceksiniz fakat ona karışmak yerine gereken uyarıyı yapın kiminle karşılaşacağını bilsin. Çocuğunuzun bir hataya düşmesinden endişelenmeyin. Herkesin hata yapma payır vardır bu hayatta. Anneler genellikle çocukları kendi yaptıkları hataları yapmasınlar diye çok uğraşıyor fakat bilmiyorlar ki kendileri o hataları yapmasalar şu anda bu kadar tecrübeli veya olgun olamazlardı. Tabiki çocuklarınızı çoğu konuda dizginleyebilir veya çevreye karşı koruyabilirsiniz fakat kısıtlamamalısınız. Bırakın nasıl yaşamak istiyorlarsa öyle yaşasınlar, hata yapmaları gereken yerde yapsınlar, uçurumdan en dibe çakılmak ne demek bilsinler ki o girdikleri uçurumdan çıkmayı da başarabilsinler.

• Çocukların en tehlikeli zamanları hayatı yavaş yavaş öğrenmeye başladıkları ergenlik çağıdır.

Çoğu genç veya çocuk için ergenlik çağı farklı şekilde geçmektedir. Bazı insanlar çok çabuk olgunlaşabilirken bazıları 25 yaşında bile hala 13 yaşına tıkılı kalmış gibi olabiliyor. Kız çocukları, erkek çocuklarına göre daha erken ergenlikten çıkmaktadır. Çocuk yetiştirmek bütün ihtiyaçlarını giderdikten sonra sokağa salmak demek değildir. Çocuğunuzun eğer erkekse kızlara karşı, kız ise erkeklere karşı nasıl davranması gerektiğini öğretmekle başlanabilir. Sadece karşı cinse değil bir erkeğin bir erkeğe ve bir kızın bir kıza karşı da nasıl yaklaşması gerektiğini, nasıl diyalog kurması gerektiğini bilmesi gerekir. Kısaca bunu bir insanın bir insana olan tutumu da diyebiliriz.

• Çocuğunuzun asosyal bir birey mi yoksa sosyal bir birey mi olacağı da size bağlıdır.

Çocuklar özellikle ortaokula başladığında kişilikleri şekillenmeye başlar. Liseye geçerken de büyümeye başladıklarını farkederler. Yani sizin ortaokul zamanlarında çocuğa bir şeyler aşılamaya başlamanız gerekiyor, o kendine aşılamaya başlamadan. Çocuğunuza kitap okumayı alıştırabilirsiniz, çocuğunuz eğer ki bir şeyi yapmak istemiyorsa ona aynı şeyi dayattırmayı değil de sevdirmeyi deneyin, denediniz ve sevmediyse başka bir şeye geçin. Kitap okumak, zihini ve ufku genişlettiği gibi çocuğunuzun da bilge bir kişi olmasına yardımcı olacaktır. Kitap okumak sonradan da sevilebilir tabi fakat ergenliğe girmeden önce alışmaya başlamasının kendi yaşamında da büyük bir farkındalık yaratacağına emin olabilirsiniz.

• Çocuğunuza eğer ki imkânınız varsa her şeyi tadabilmesine yardımcı olmaya çalışın.

Mesela tiyatroya götürmek gibi. Her çeşit filmi izletmek, sinemaya götürmek gibi. Sevebileceği spor dallarına onu yönlendirmek gibi. Ebeveynler olarak siz çocuğun hayatı değil çocuğun menajeri olun. Çocuğunuz zaten yaş aldıkça bir şeylere yönelecektir ya da hiçbir şeye yönelmeyecektir ama sevdiği, elbet bir şeyler olacaktır. Siz sadece ona öncü olmaya bakın. Gitar çalmayı denesin, bale yapmayı, dans etmeyi, piyano çalmayı veya yüzmeyi. Hiçbir şey bilmese bile bir şeyler bilsin ya da deneyimlemiş olsun en azından. Çocuklarınızın önünü kapatıp engellemek yerine önünü açın ki bir şeyleri deneyimleyebilsin. Eve kapatmak yerine onu dışarıya yönlendirin ki kimi sevip kimi sevmeyeceğini, kimlerin iyi kimlerin kötü olduğunu, kiminle arkadaş olabileceğini veya olmayabileceğini anlayabilsin. Bu sayede asosyal biri olmaktan da onu kurtarmış olursunuz. Asosyal olmayı seven bir çocuğunuz olabilir belki sessiz sakin ve kimseyle muhattap olmamayı tercih eden ama bu ona her zaman bir fayda sağlamaz. Çocuklarınızın seçimlerinde yardımcı olun onlar yerine seçmeyin.

Anne çocuk ilişkilerinde de baba çocuk ilişkilerinde de önemli olan çocuğa bir şeyler katabilmek, ona sevginizi ve yanınızda olduğunu hissettirebilmektir. Çocuğunuza sahip çıkmanız gerekirken bir diğer yanda hata yaptığında bunun bir hata olduğunu ona söylemeniz gerekebilmektedir görüldüğü üzere.

Eğer bu konuda yardım almak isterseniz Ankara Psikolog Olarak sizlere yardımcı olabilmekteyiz.